Prawdziwa współpraca jest możliwa wtedy, gdy wszyscy uczestnicy ufają, że inni z szacunkiem wezmą ich potrzeby i system wartości. U podstaw procesu Nonviolent Communication jest pełne respektu traktowanie innych ludzi, które daje nam szansę na nawiązanie pomiędzy nimi współpracy.
Porozumienie bez Przemocy (PbP)
ang. Nonviolent Communication (NVC)
znane również jako: Język Serca, Empatyczna Komunikacja, Konstruktywna Komunikacja.
NVC jako metoda komunikacji
W najprostszej formie NVC to metoda komunikacji. Metoda, która umożliwia nawiązanie kontaktu opartego na wzajemnym szacunku i zrozumieniu, co w efekcie zaspakaja potrzeby rozmówców w sposób pokojowy – stąd w nazwie słowa „bez przemocy”. Celem NVC jest stworzenie wysokiej jakości kontaktu z innymi ludźmi i z sobą samym.
Marshall Rosenberg, twórca NVC, stworzył model 4 kroków, narzędzie które sprzyja nauce nowego sposobu porozumiewania się i ułatwia nawiązanie kontaktu. Dzięki 4 krokom możemy krótko i jasno przekazać to, co dla nas jest ważne. I to przy użyciu mniej niż 40 słów.
Model opiera się na łączeniu obserwacji – faktów (1 krok) z naszymi uczuciami (2 krok) i potrzebami (3 krok), świadomym ich wyrażeniu i sformułowaniu jasnej, konstruktywnej prośby (4 krok). Intencją wypowiedzi jest porozumienie uwzględniające potrzeby obu stron.
Świadomość uczuć i potrzeb
Potrzeby są bardzo ważnym elementem całego modelu bowiem motywują każde ludzkie działanie. Wszystkie zachowania służą realizacji potrzeb. O tym czy nasze potrzeby są zaspokojone czy też nie, mówią nasze uczucia. Metoda opiera się na umiejętności rozpoznawania naszych uczuć i potrzeb oraz na jasnym sposobie ich wyrażania. Dzięki temu mamy szanse skupić się na tym, co jest naprawdę dla nas ważne, czego chcemy, a nie na własnych lub cudzych błędach, jak to robimy w procesie automatycznej komunikacji.
Empatia
Bazą Porozumienia bez Przemocy jest empatia rozumiana jako próba podążania za uczuciami i potrzebami innych osób. Jest to chęć zrozumienia i ciekawość tego, co się dzieje z drugim człowiekiem, bez próby osądzania, diagnozowania czy krytykowania jego zachowań czy komunikatów. Empatia jest tez czynnikiem wyzwalającym i wzmacniającym. Każdy człowiek posiada godne uwagi zasoby i umiejętności, które uświadamia sobie w momencie dotarcia do nich przez empatię.
Wzajemny szacunek i zrozumienie
Potrzeby wszystkich i wszystkie są równie ważne dlatego niezmierne istotnym jest by je móc rozpoznać, usłyszeć i uszanować. Wiemy, że wszyscy ludzie na całym świecie mają te same potrzeby i że właśnie to jest element łączący nas wszystkich. I z tego poziomu – poziomu potrzeb – możemy się wzajemnie usłyszeć i zrozumieć. Ludzie są gotowi do współpracy, jeśli mogą zaufać, że ich potrzeby zostaną zauważone i usłyszane.
Rozwiązywanie konfliktów – rozróżnienie potrzeb od strategii
Porozumienie bez Przemocy uczy znajdowania strategii działania tak aby można było zaspokoić potrzeby wszystkich stron, dlatego nawet w potencjalnie konfliktowej sytuacji mamy dużą szansę na osiągnięcie dialogu i porozumienia. Szukamy rozwiązań wiedząc, że istnieje mnóstwo strategii na zaspokojenie jednej potrzeby, i że mamy narzędzia, aby konflikt rozwiązać z pozycji wygrany – wygrany.
Akceptacja różnorodności
Jesteśmy różni, wywodzimy się z odmiennych środowisk, mamy różne wykształcenie, wyznajemy różne poglądy, wierzymy w różne ideologie, czym innym się odżywiamy, jesteśmy w różnym wieku, różnej rasy, różnimy się płcią, zwyczajami, estetyką ubioru, sytuacją ekonomiczną itp. Można powiedzieć, że dzieli nas wszystko. Jednak jest jedna wspólna rzecz: wszyscy jesteśmy ludźmi, z tą samą gamą uczuć, które przeżywamy i potrzeb, za których zaspokojeniem tęsknimy – szacunku, akceptacji, zrozumienia, przynależności, bycia widzianym. I wielu, wielu innych.
Gdy patrzymy na ludzi przez pryzmat potrzeb Porozumienie bez Przemocy może stać się czymś głębszym niż tylko metodą komunikowania się – filozofią życia, sposobem widzenia świata i otaczających ludzi. Świata, w którym jest miejsce na szacunek, na akceptację, zrozumienie dla każdego.